سینزَه بدَرَ هَمَه دَر موکونَن، پَنجا بدر مال ما قزوینیاس، مال خودِمانَس، تعصُبِشَ مِکَشیمان؛ تا پَنجا روز بعد روز اول سال، مَردم هنوز باهانَه دارَن برای این کی بِرَن عید دیدنی، دیدِ بازدیدَس دیه حالا تا پَنجا بدَرَم کَشید کی کَشید.
سینزَه بدَرَ هَمَه دَر موکونَن، پَنجا بدر مال ما قزوینیاس، مال خودِمانَس، تعصُبِشَ مِکَشیمان؛ تا پَنجا روز بعد روز اول سال، مَردم هنوز باهانَه دارَن برای این کی بِرَن عید دیدنی، دیدِ بازدیدَس دیه حالا تا پَنجا بدَرَم کَشید کی کَشید.
یادداشت نشریه تقاطع شماره 35| من ماندَم، چرا ما قزوینیا هر چی دَسِمان میادَ موخایم «دَر» کُنیمان، «دَرِ»شَ بزاریمان، «دَرِ»شَ ورنداریمان. خداییش «دَر» کُجای گُفتمانمان مِشینَد کی خوب از پَسِمان براومَدَس؟
تا یُخده حرف بالا مِگیرَد و یکی جینجالَه بازی در میارَد، چِمدانَم بحثی درمیاد کی اِحتمال مِدَن تَش شَر مِشَد و قالِش حالا حالاها نَمِخابَد یوهویی یکی مِپَرَد وَسَط مِگَد «دَرِشَ بذار»، البته سَرِشَ بذارَم مِگَنا اما «در» با «سر» در این مَقولَه توفیر آنچنانی نَموکونَد. در بَعضی مَقولاتِ دیَه، سَرَ فقَط اَز بالا مِذارَن، دَرَ غیر از بالا، از پَهلو و عَقِب جلو و زیرَم مِشَد گُذاش. اینا ریزَه کاریاییَس کی سینَه سوخته‌هاش مِدانَن.
عارِضَم به حضورِ مِبارَکِتان دری کی از تمام جهات مِشَد گُذاش، موضوعِ این دَفعَه‌مان نیست وگرنه بِشِش خوب بالِّ پَر مِدادیمان. «دَرِ» این دَرَ بایَس بذاریمان وگرنه کار بیخ پیدا موکونَد. اونوَختَس کی کار به جاهای باریک مِکَشَد، حالا باید بجوری خَر بیافی، باقالیَ دَ خارِجِ موعِدِش بار کُنی که آب اَز آب تَکان نَخورَد؛ تازَه گُرانَم تَمام مِشَد به پامان، هیش نَمیَرزَد اونوَخ باس بگیمان کی اَ چار جَهت باخ دادیمان.
یه وقتاییَم هَس کی یه حرفای پَسَله پنهانی چیزی بودَس کی بنا به مصلَحَت یه زمانی دَرِش گُذاشتَه شُدَس، چَن وَخ یا چَن سال بَعد یکی یوهویی کِرمی چیزی مِفتَد به جانِش کی بِرَد بِجورَد بیبینَد داستان چی بودَسِ چی شُدَس؟ کی یِدَنَه از اطرافیانِش حالا دوستَس یا فامیل فرق نموکونَد، یارورَ مِکَشَد یه کَناری مِگَد دَرِ این ماجَرا رَ ورنَدار، پای خیلیا وَسط کَشیده مِشَد، هیش خوشِشان نَمیاد.
برات گُران تَمام موکونَنا! حالا اونی که مورد ادب خَطَب واقع شُدَس گوشش به این حرفا بدهکار باشَد یا نَباشَد، به نژاد کِرمیَس که دَ جانش وول وول موکونَد، یه وَخ مِبینی کِرمَ حال ندارَد اَ جاش تکان بوخورَد، سالی به دَوازدَ ماه یه بار یه وولِ ریزی مِزَنَد دوامبارَه مِرَد پای زندگی خودش کی هیچی، کِرمِ جانداری نیست هیچ گُلِ گُشَه‌ایَم نَمتانَد بِهَم بِزَنَد.
امایا یه وَختایا کِرمَ خوببببب کِرمی اَس، اَز پا نَمِشینَد، هَمَش رو فاز بندَری اَس، خوب مِلولَد، اونوَختَس کی شاخَکایِ اونایی که ورداشتَنِ «دَرِ» مذکور هیش به نَفعشان نیس در میاد، پیغام پَسغامَس کی روانَه موکونَن، خَطِ نِشانَس کی مِکَشَن، یَنی کی یَنی اَیَه تو کِرم داری جانِت موخارَد مام مار داریمان، اینجاس کی کِرمِ ریختَه شُدَ کار خودِشَ کَردَس و دَریَ وَرداشتَس کی دوامباره گُذاشتَنِش یُخدَه سَختَس، تَشتَس کی تالاپ تولوپ اَز پُشت بام مِفتَد، اون پایینَم یه عده فقط دنبال جا خالی دادَنَن. اینَس کی مِگَم «دَر» در فرهنگِ ما قزوینیا پیچیدَگیایِ خاص خودِشَ دارَد.
حالا بیا این وَر تا «دَرَ» اَز یه زاویَه‌ی دیه بیبینی‌مان. همین چَن روز پیشا بود کِرماتان وول وول مِکَرد رَفتی‌تان سینزَرَ بِدَر کَردی‌تان، کی الحَقِ وَالانصافَم کِرماتان نه تنها کَم کاری نَکَردَن کی زِبان بَستَه‌ها اَز کَتِ کولَم اُفتادَن. دَمِتان گَرم. حالا بیایتان بیگید بیبینَم این «دَری» کی سینزَرَ باهاش به‌دَر موکونیتان همون دَریَس کی پنجارَ باهاش آهان؟ یا فرق موکونَد؟ من کی فِک موکونَم یُخده بیگی نَگی توفیر دارَد.
سینزَه بدَرَ هَمَه دَر موکونَن، پَنجا بدر مال ما قزوینیاس، مال خودِمانَس، تعصُبِشَ مِکَشیمان. تا پَنجا روز بعد روز اول سال، مَردم هنوز باهانَه دارَن برای این کی بِرَن عید دیدنی، دیدِ بازدیدَس دیه حالا تا پَنجا بدَرَم کَشید کی کَشید، هَمَه یُخده نون چایی، چَرخیی چیزی قدیما دَ پَسینَه، الانا دَ ظَرفای دَر دار کی هوام نَکَشَد دَ گوشَه‌ی یَخچالی، کابینتی پَسکَد موکونَن.
مِدانی خیلی چیزا دستِ جَمعیش بیتَرَس، اَثَرِشَم بیشتَرَس، مثل خیرِ خوبی خواستَن برای همدیَه، دعا کردَن برای این کی روزگار رایِ بَرِکَتِ فِراوانی رَ دَ زندَگیامان وا کُنَد، آسمان چَشمِش به خُشکی زَمین بِفتَد، دِلِش بِتَرَکَد باران بیاد، برای همیناس کی هنوزَم کی هَنوزَس نونزَه‌یِ اردیبهشت، قزوینیا هیش فرقی‌ام نَموکونَد چَن شَمبَه‌اَس، کار دارَن یا نَدارَن، هنچین که خورشید اَز تَبّ تاب دَ آسمان مِفتَد و یه کَم فَتیلَه‌اَشَ مِکَشَد پایین، شالِ کُلا موکونن مِزَنَن به دل مُصَّلا و باغِستان، اونایی که اعتقاد دارَن نِماز باران موخانَن به دیفالای مُصلا سنگ مِچَسبانَن بَلکَم باران بیاد.
یه قزوینَسِ یه دُیماجِش. هر چَن خیلیا دیه دِلِ دَماغِ گُذَشتَ رَ نَدارَن و خیلی رَسمِ رسومات رَنگ اَز روشان پَریدَس، امایا دُیماج همچِنان دَ سه جا مِتازانَد، یه دَنه سینزه به دَرَس، یه دَنَه پَنجا بدَر، یه دَنَه‌ام سر سُفرای افطار، پَرچَمِش بالاس. خاب داشتَم موگوفتَم، اونایی که هنوز دَ این وانَفسای روزگار رَمَقی براشان ماندَس بساط دُیماجَ عَلَم موکونَن، هِندانَه رَم مِزَنَن زیر قولتوقِشان، برو کی رَفتی!
آدمیزاد برای این کی ادامَه بِدَد و سختیای زندَگی اَز پا نندازَدِش باید برای خودِش دلخوشی جور کند وگرنه هَمَه‌ی زندَگی جانَ وَرَنگیَس. خوش به روزگار اونا کی هنوزم کی هنوزَس، پِیِ هَمَ میگیرَن، بدون رِختِ پاش الکی، دور هم جَم مِشَن، مِگَن مِخَندَن، هیچم سرورنَدار حَرفَ نَموکونَن. به خُداوندی خدا اینان کی بُردَن، اصَنا حال دِلِ آدم با اینا خوبَس، هزارتا گیر گور دارَنا، امایا خودِشانَ از تَکِ تا نَمِندازَن.
اَیَه اَز این جَمعا داریتان، خوشَ به حالِتان، بدون اینکه به «دَر»ایی که من گُفتم کار داشتَه باشیتان، حالِشَ ببَریتان. اَگَرَم گوبَلَکی، بودبودَک دَ گوشتش ریده‌ای چیزی دورِ ورتان هَس کی با عورِ اداهایِ تُرشِ شیرینِش، جَمعِتانَ ناخالص موکونَد، هیش رو درواستی نَکُنیتان دَرِشَ بِذاریتان بندازیدِش کنار. انقدر بودَن از این آدما کی کَکِ‌شان منیژه خانِم بودَس، یه تَنَه با یه ایل ِ تَبار یه کاری کَردَن کی ابابیل با سپاه ابرَهَه نَکَردس.
دیَه دورِ زَمانَه‌ی رو نِگَه داشتَن گُذَشتَس بَبَم. آدَم باید آدمای خوبِ زندَگیشَ بپاد و حواسِشَ جَم کِنَد کی سَر آخِر این رو نِگَه داشتَنا آفتابَه خَرجِ لَحیم نَشَد.
پَنجاتان به‌در، غَماتان در به‌در. الهی کی هَمَه‌ی سَبزه‌هایی که دَ سینزه به دَر گِرَ زَدی‌تان با مهرِ الهی پیوند بخورَد و هَمَه‌ی آرزوهاتان فردای پَنجا بدَر برآوَردَ شَد.
انتهای پیام/
